Spor ve Beslenme!

          Spor, doğru ve bilinçli yapılmadığı zaman kişiye yararından çok zararı oluyor. Özellikle ülkemizde sıcakların gölgede bile 40 derecenin üzerinde olduğu günlerde spor yaparken çok dikkatli olmak gerekiyor.

          Spor yaparken birçok iç ve dış etkenler kişinin spor yapmasını etkileyebiliyor. Herşeyden önce kişinin mevcut bir sağlık probleminin olmadığından emin olması gerekiyor. Sağlıklı bir yaşam için düzenli ve sağlıklı beslenmenin önemi çok önceden beri biliniyor. Hipokrat M.Ö 480 yılında “Sağlıklı yaşam, bireyin beden yapısı (kalıtım) ve çeşitli etkilerinin bilinmesini gerektirir. Ancak beslenme tek başına sağlıklı yaşam için yeterli değildir, egzersizde yapılmalıdır.” söylemiyle sağlıklı yaşamın temel ilkesinin açıklamıştır.

          İnsanların metabolizmasının güçlenmesi için gerekli beslenmeyi sağlamak ve enerji depolamak açısından “sağlıklı beslenmek” özellikle spor yapanlar için çok önemli bir yer tutuyor. Bazı besinlerin olmaması veya eksik alınması sporcunun fiziksel performansında ve gelişiminde önemli rol oynar. Bu sebeple spor yapanların beslenmesi sağlıklı, dengeli ve bol çeşitli olmalıdır.

          Spor yapmaya başlayacak olan kişinin aç ya da tok karnına spor yapmaması gerekiyor.  Sporcunun tok karnına spor yapması oldukça zararlı olduğundan, yemek yedikten en az 2-3 saat sonra spora başlamalıdır. Uzmanlar “Dolu bir mide diyafram solunumunu etkiler, sindirim işlevini fazla enerji harcayıp, gereksiz oksijen tüketimini kandan sindirim sistemine aktarır. Diğer yandan boş bir mide ile spora başlamak dezavantajdır. Midedeki boşluk hissinin yanı sıra sporcu bir tür zayıflık hissedebiliyor ve kan şekerinin düşmesi riski ile karşılaşabiliyor.” açıklamalarını yapıyorlar.

          Spor sonrası kaybedilen su ihtiyacının hemen karşılanması gerekiyor. Spor yapmadan bile insanlar ortalama seyreden sıcaklıklarda günde 2 ile 2.5 litre kadar terleyip su kaybına uğruyor. Spor yapıldığı zaman, hafif yürüyüş bile sıcak havalarda 2 ile 2.5 litreye çıkıyor. Koşarken ise, saatte 5 litreye kadar çıkabiliyor. Terlendiğinde atılan sıvı buharlaşmaz ve vücudun terleme sistemini bozar. Sistem bozulunca da halsizlik, adalelere kramp girmesi olarak belirtiler gösteren, güneş çarpması oluyor. Böyle bir durumda sporcu, hemen bir ara vermeli veya yürüyüş sırasında 15-20 dakikada, yarım saatte bir, yarım veya bir bardak su içmelidir.  Spor yaparken ter ile kaybedilen su ihtiyacını gidermek için mineral bakımından zengin bir içeceğin alınması ihmal edilmemelidir.

          Sporcular antrenman veya müsabaka sonrasında, çabuk enerji veren karbonhidratlar (muz, kuru kayısı, kuru incir, meyve suyu v.b) tüketerek kas depolarını korumalı, devamında ise protein ve karbonhidrat içeren bir öğünle de enerji depolaması gerekiyor.              

          Geleneksel keyfimiz olan mangal partilerinin gündüz veya gece yapıldığı, fırın kebaplarının bayağı tüketildiği ülkemizde sıcakların hüküm sürdüğü günlerde fazla kaçırmamaya dikkat etmek gerekiyor. Bu geleneksel keyfimizi çok sık yapmadan özellikle spor yapan kişilerin sadece antrenman ve müsabakalar öncesinde değil, düzenli ve sağlıklı beslenmeyi yaşam tarzı haline getirmesini öneriyorum…   

 “En iyi ilacınız besinlerinizdir.” Hipokrat

Saygı ve basketbolla kalın.

Tahir Soyer

19/07/2012